In de loop der jaren kocht ik drie zgn. Sint-Helena-medailles.
Bij elke medaille hoort ook een oorkonde. Deze zijn echter zeldzaam en zeer prijzig.
Ik heb daar dus niets origineels van!
Enkele opmerkingen van R.K.Vos:
R.K.Vos
kocht de eerste medaille in augustus 2005 voor € 71,50 via E-bay uit België.
(is gangbare prijs). Er hoort een lintje aan, maar dat zit niet aan dit eerste exemplaar.
- Later kocht hij er nog twee bij, waarvan één met het oorspronkelijke lintje.
- Deze
medaille is uitgegeven door Keizer Napoleon III, een volle neef van
Napoleon I. Hij was de derde zoon van Lodewijk Napoleon, broer van
Napoleon I, de Koning van Holland.
Napoleon III was Keizer van
Frankrijk van 2 dec. 1852 tot 9 augustus 1870.
- Voor
wie was deze medaille bestemd?
Voor alle militairen, die tussen 1792 en 1815 onder Franse vlag gevochten
hebben.
(Er wordt beweerd, dat de kosten van deze medaille betaald zijn uit de
nalatenschap van Napoleon I, dat dit als opdracht zelfs in zijn testament
staat, maar R.K.Vos leest daar niets over, het testament is via internet
volledig beschikbaar en goed leesbaar.
- Wanneer
uitgedeeld?
Vanaf 12 augustus 1875 tot …..
Hierbij wordt opgemerkt:
Het lijkt of deze actie door Napoleon III een beetje is afgekeken van een
soortgelijke actie door Koningin Victoria van Engeland. Deze had nl. een
medaille uit laten reiken aan alle militairen , die in de Baltische Staten
en in de Krimoorlog (1853 – 1856) hadden gevochten. Bij dat laatste was
ook Frankrijk betrokken geweest, maar dan aan de kant van de verliezers!
- Hoeveel
zijn er uitgedeeld?
Ongeveer 40.500 soldaten waren in 1857 nog in leven.
Zij moesten zich voor het verkrijgen actief melden bij het
gemeentebestuur.
De eersten stonden na de dag van bekendmaking (zie affiche verderop) al op
de stoep. Er zijn er ook echter ‘vergeten’. Eén daarvan heeft een
protestbrief hierover gestuurd.
- Welke
soorten waren er?
a. deze medaille in zilver. (Heeft R.K.Vos nog niet ontdekt, ook niet op internet).
b. deze medaille in drie maten in brons (16, 20 en 33 mm in doornsede).
(De medaille van R.K.Vos is 33 mm.)
Beschrijving
De Sint-Helena Medaille (Frans: Médaille de Sainte-Hélène) was een in een
decreet van 12 augustus 1857 door Napoleon III ingestelde medaille die aan alle
nog levende veteranen die tijdens de Napoleontische oorlogen tussen 1792 en 1815 in Franse dienst
hadden gevochten werd toegekend. Deze neef van Napoleon, zoon van diens broer
Lodewijk, Koning van Holland, en Napoleon's stiefdochter Hortense de
Beauharnais, deed daarmee een belofte die in het op 15 april 1821 op Sint
Helena opgestelde testament werd gedaan gestand.De keizer was door
grootscheepse corruptie en zelfverrijking de rijkste man van Frankrijk geworden
en de geallieerden hadden zijn vermogen niet in beslag genomen. Een deel van
zijn 200 000 000 frank omvattende nalatenschap werd in het testament voor de
medaille bestemd. De onderscheiding dankt aan de kleur van het brons de bijnaam
"chocolademedaille". De bronzen medaille is ook opvallend dik. De
medaille die met de Franse Keizerlijke kroon is verhoogd draagt binnen een
lauwerkrans het portret van Napoleon I. De veteranen werden in de
Napoleontische legende aangeduid als "grognards", oftewel oude
mopperaars. De soldaten mochten min of meer vrij op hun keizer mopperen zolang
zij hem volgden. De band tussen Napoleon I en zijn soldaten was zeer sterk. De
beeldhouwer Désiré-Albert Barre kreeg de opdracht om de medaille te ontwerpen.
De afbeelding op de voorzijde zou een portret van Napoleon I zijn terwijl op de
keerzijde de woorden "Campagnes de 1792 à 1815. À ses compagnons de gloire, sa dernière
pensée, 5 mai 1821" moesten staan. Op de doos
waarin de medaille werd gepresenteerd stond in reliëf een Napoleontische
adelaar met daaronder de woorden "Aux compagnons de gloire de Napoléon
1er- Décret du 12 août 1857.».". Er werd ook een genummerd en op naam gesteld
diploma uitgereikt. De Kanselier van het Legioen van Eer wees op advies van een
commissie de 5000 meest verdienstelijke dragers aan. Zij kregen een pensioen
van 400 franc per jaar. Van de 405.000 medailles zijn 185.160 medailles aan met
name bekende veteranen uitgereikt. De goed bijgehouden archieven met de namen
en gegevens van tienduizenden Fransen, Nederlanders, Belgen, Ieren, Duitsers,
Polen en Italianen zijn verloren gegaan. In 1870 staken de Communards het Hôtel
de Salm, paleis van het Legioen van Eer in brand zodat we alleen nog over
regionale lijsten beschikken. De jongste bekende drager van de Sint-Helena
Medaille was de op 1 maart 1807
in Maastricht geboren Auguste-Joseph Dereume, die op 6
december 1813 door het 20e regiment dragonders werd geadopteerd en als
"Fils du régiment" in uniform met deze Franse troepen meetrok.De op
28-5-1784 in
Beek Limburg geboren Henricus Lemmens, maréchal de logis (wachtmeester bij de
cavalerie) bij het 20e Regiment Dragonders,heeft op 16 januari 1858 in Maastricht de
St-Helena Medaille ontvangen. Ondanks zijn 75-jarige leeftijd heeft hij de
medaille in 1858 te paard afgehaald. Andere bekende dragers waren eerste
luitenant Nicolaas Schutt, kapitein der rijdende artillerie Hendrik Willem
Reintjes van Veerssen en de latere generaals Carel August Gunkel, Petrus
Rutgardus Falter en Hendrik Gerard Seelig. Ook vrouwen werden onderscheiden
zoals de marketenster Philippine Charlotiaux, veuve Bailly uit Namen die in
1812 met de 22e batterij van de artillerie in Russische gevangenschap geraakte.
Ook Marie Somers uit Cruybeke die in de oorlog in Spanje met het 9e regiment
huzaren meetrok, Sophie Timmermans en Anne-Thérèse Burniaux werden
onderscheiden. In totaal kregen 14.162 Belgen toestemming van Leopold I om deze
medaille aan te nemen en te dragen. De laatste overlevende veteraan van de
"Grande Armee" was waarschijnlijk François-Ange-Joseph Thiery,
geboren in Turnhout op 25 september 1797; officier van gezondheid tijdens de
Russische veldtocht en gevangene van de Russen. Hij stierf op 29 maart 1891 in Haelen in België.
In Nederland werd de medaille niet gedragen. Men zag de Franse tijd als een
periode van bezetting en tirannie. In 1914 waren de laatste dragers al sinds
lange tijd dood. Zo kon het lint opnieuw worden gebruikt. Het lint van het
Franse Croix de Guerre van 1914 herinnert aan de Sint-Helena Medaille. Het lint
van dit Oorlogskruis was het geesteskind van Maurice Barrès. Hij was de
kleinzoon van een officier die met Napoleon naar Moskou was getrokken en de
kleuren van het lint, groen met vijf smalle rode strepen, herinneren aan de
Sint-Helena Medaille van zijn grootvader.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten